BANKA KARTI VE KREDİ KARTI HARCAMALARINDA ARTIŞ
Son günlerde; medyada yer alan ve Bankalar Arası Kart Merkezinin Ağustos/2022 ayına ait istatiski verilere dayanılarak yapılan yayınlarda;
-Kredi kartı kullanımlarında, bir yıl öncesine göre; % 110 Artışla; 2.Trilyon 954 Milyar ₺ na;
-Banka Kartı kullanımlarında; % 146 artışla, 688,5 Milyar ₺ na
-Ön ödemeli Kart Kullanımında; %149 artışla; 66,2 Milyar ₺ na
ulaştığı anlaşılmaktadır.
Bu artışın içinde;
-Kredi kartlarında Nakit çekiminde; % 120 oranında artış;
-Banka kartı nakit çekimlerinde; % 50 artış
-Ön ödemeli kartlarda % 150 oranında artış gerçekleşmiştir.
Kredi kartı kullanılmasında; Akaryakıt; konaklama, hava yolu harcamalarından sonra yemek ve sigorta harcamaları ilk sıraları almaktadır.
Aynı dönem içerisinde; kredi kartı ile yapılan internet alışverişlerinde, % 126 lık artışla toplam kredi kartı işleminin ¼ lük kısmını oluşturmaktadır.
Artışların nedeni ise,
Öncelikle; vatandaşın hızla artan fiyatlar karşısında gelirinden elde ettiği paranın alım gücünü düşmesi; ayrıca, bir yıl önceki bir birim mal ve hizmetin fiyatının ile son dönemde, aynı mal ve hizmetin fiyatının, kredi kartı kullanım oranındaki artışa paralel artmasıdır.
Önemi bir kısım vatandaşlarımızın halen daha önceki tüketim alışkanlıklarını terk etmemesi veya fiyat artışı beklentisi nedeniyle stok amaçlı gereksinmesi dışında mal satın alması;
Özellikle kredi kartından nakit çekilmesinin öncelikli nedeni, vatandaşının gereksinmeleri karşısında nakde ihtiyaç duyması ve tüketici kredisine ulaşamamasıdır.
Burada dikkat çekici bir başka konu ise; Banka kartlarından çekilen nakittir, bu işlemin bir çeşit kredi olan “ek hesaplardan” yapılan işlemdir. Bu husus ise, vatandaşın gelir yetmezliği nedeniyle borca sarılması olarak değerlendirdiğimiz, kredi kartı kullanma rakamlarının Ağustos/2022 rakamları olduğu; Eylül başından bu yana enflasyon ve bağlı olarak fiyatlar genel seviyesindeki artışlar dikkate alındığında, günümüze daha da artarak geleceği kesindir.
Öte yandan, “Sicil Affı” adıyla anılan ve her türlü krediyi kapsayan Yasanın etkisiz ve yetersiz olması nedeniyle, Kredi kartları ve Tüketici Kredilerinden kaynaklanan, yasal takip de hızla artmaktadır.
Yüksek fiyatlar karşısında yetersiz kalan gelirleri ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanan vatandaş, ulaşabildiği ölçüde kredi ve kredi kartına müracaat etmektedir. Bu durum vatandaşın borcunu artarken, yetersiz olan gelirinden faiz ve diğer masrafları ödediği için gelirine de olumsuz etki yapmaktadır. Ayrıca vatandaş kerdi kartı ve krediyle satın aldığı mal ve hizmeti (kredi kartını dönem borcunu asgari ödeme yapılırsa) daha yüksek fiyata mal ve hizmet satın almaktadır.
En az ödeme yapılan kredi kartlarında tahakkuk eden faiz anaparaya ilave edilmekte; takip eden aylarda ise faize faiz uygulaması yapılmaktadır.
Vatandaşlarımız arasında yaygın olan bir bankanın kredi kartı ile diğer bankanın borcunu ödemesi işlemlerinde, faiz ve faize faiz uygulamaları nedeniyle aylık gelirinin tamamı faize gidenler vardır. Doğal olarak bunun sonucu icra takibidir.
Vatandaşımızı ekonomik ve icra takipleri nedeniyle olumsuz etkileyen bu durum, Bankalara kâr olarak yansımaktadır. Maalesef bu kârların önemli bir kısmı, Bankalarımızın önemli kısmının sermaye yapısı gereği doğal ve yasal olarak yurt dışına çıkacaktır.
Tüketici kredisi ve kredi kartları, bir çeşit dar gelirlilerden, Bankalara kaynak transferi haline gelmiştir.
Bütün bunlara karşın gerçekten ihtiyaç sahibi vatandaşların krediye ulaşması da son 6 aydır ciddi şekilde zorlanmaktadır.
Tüketicilerimizin; gereksinmeleri karşılamakta kredi kartı ve tüketici kredisi kullanmalarında fazla maddi ve manevi zarar görmemesi için önerilerimiz;
1-Bugüne kadar olan tüketim alışkanlıklarını gözden geçirip bir çeşit israf olan harcamalardan kaçınmasını;
2-Kendi finansal analizini yaparak, ödemeyeceği borç altına girmemesi; Atasözümüzde belirtildiği gibi, “Ayağını Yorganına Göre Uzatması”
3-Mümkün olan ölçüde tüketici kredisi taksitleri ve kredi kartı borçlarında, dönem borcunun tamamının ödemeye çalışılması, özellikle başka bir bankadan nakit çekerek borcu yeni bir borçla ödememesi. Aksi sorunları artırarak ertelemektir.
4-Bankaların faiz uygulamalarında farklılıklar olduğu için, araştırma yaparak en uygun faiz ve masrafı içeren krediyi talep etmeli;
5-Bankaların alacağı faiz ve masraflar yasayla sınırlandırılmıştır. Bu hususa dikkat edilmesi, zorunluluktan ödemek zorunda kalırsa, zamanında tüketici hakkı olarak zamanında itiraz etmeli;
6-En önemlisi ise; Bankaların faiz uygulamalarında, kredi karı faizi uygulamalarında TCMB tebliği ile saptanırken, tüketici kredilerinde farklılık arz etmektedir. Ayrıca faiz ödeme yöntemleri de tüketici aleyhinedir. Kamu otoritesinin bu konuda yeterli ve etkili denetim yapması ve faiz uygulamalarında; Borçlar Kanunu’nun genel ve emredici hükmü olan 88 ve 120 maddesi doğrultusunda düzenleme yapmaları gerekmektedir.
Hüseyin Ölmez
Bir yanıt bırakın