Bankaların Otomatik Ödeme Talimatlarından aldıkları Masraf ve Komisyonlar

Bankaların Otomatik Ödeme Talimatlarından aldıkları Masraf ve Komisyonlar

BANKALARIN OTOMATİK ÖDEME TALİMATLARI VE KURUM ANLAŞMALI TAKSİTLİ İŞLEMLERDEN ALDIKLARI HUKUKA AYKIRI FAİZLER VE KREDİ KARTI İLE YAPILAN HARCAMALARDAN ALINAN MASRAF VE KOMİSYONLAR

TCMB’nın, para politikaları doğrultusunda, bankalara uyguladığı karşılıklar ile ilgili düzenlemeler, kaynak maliyetlerinin artması sonucu kârlılık oranlarında meydana gelebilecek değişmelere paralel olarak, tüketicilere uyguladıkları masraf, komisyon ve bazı faiz işlemlerinde hukuka aykırı vatandaş aleyhine işlemlere yer vermeye başlamışlardır.

Bu uygulamalar;

– Bir zamanlar, tüketicileri teşvik ettikleri otomatik fatura ödemelerinden, kredi kartı nakit kullanım faizi uygulamaya başlamışlardır. (Bazı bankalar bunu 500 ₺ ve üzeri ödemeler olarak uygulamaktadır)

– Bankalarla taksitle ödeme işlemi için anlaşma yapılan vergi ödemelerinde, faiz uygulamaya başlamışlardır.

Bankalar bu uygulamaları için; Banka ve Kredi Kartları Yönetmeliği’nin 20.2. Maddesi “(2) Nakit kullanımına ilişkin borçlar hakkında işlem tarihi esas alınabilir. 7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararda belirtilen kıymetli maden, taş ve eşyaların alımları ile döviz alımları, kart sahibinin başka bir kredi kartının borcunu kapatması amacıyla yaptığı borç transferleri, kişi veya kurumlara yapılan tüm ödemeler, talih ve şans oyunları, borsa işlemleri/menkul kıymet alımları, seyahat çekleri, havale işlemleri nakit kullanım kapsamında olan işlemler olarak değerlendirilebilir.” İçeriğinde yer alan “kişi ve kurumlara yapılan tüm ödemeler” cümlesini dayanak göstermektedirler.

Gerek bankalara verilen otomatik ödeme talimatları, gerekse kart hamilinin iradesi dışında ödeme yapılan kurumla banka anlaşması sonrasında taksitli ödemelerden, kredi kartı nakit çekme faizi uygulanamayacağı gibi işlem (alışveriş) faizi de uygulayamaz. Çünkü; bu işlemler, kişi ve kurumlara yapılan ödemeler kapsamında değil, Kredi kartıyla yapılan alışveriş kapsamındadır. Kredi kartı ile yapılan alışverişlerden masraf ve komisyon alınamayacağı, gerek Banka ve Kredi Kartları Kanunu gerekse yönetmelikte yasaklanmıştır.

Bankaların bu hukuka aykırı ve tüketicilerin zararına yol açacak şekilde; çok sayıda işyeri, kredi kartı ile yapılan yüz yüze alışverişlerde ve internet alışverişlerinde, peşin yapılan alışverişlerde masraf adı altında ve satın alınan malın fiyatına ekleme yaparak para tahsil etmektedir. Bu uygulamada; 5464 sayılı Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanununun 17. maddesinde “Üye iş yerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Bu zorunluluk indirim dönemlerinde de geçerlidir. Üye iş yerleri, kart hamilinden kartın kullanılması dolayısıyla komisyon veya benzeri bir isim altında ilave bir ödemede bulunmasını isteyemez. Bu hükme aykırı davranılması halinde, üye iş yeri anlaşması yapan kuruluşlar tarafından üye iş yeri sözleşmesi feshedilir ve bir yıl süreyle yeni bir sözleşme yapılamaz” hükmüne açıkça aykırıdır.

Benzer uygulamayla karşılaşan tüketicilerimizin, hukuka aykırı olan masraf ve komisyonlara miktarlar küçük olduğu için tepkisiz kaldığını da gözlemekteyiz. Tüketicilerimizin THH ne başvurmalarını öneririz.

Bankaların finansal tüketicilerden alabilecekleri her türlü faiz ve masrafı saptamaya yetkili TCMB nın, tüketiciyi faiz yükü altında ezen bu uygulamalar konusunda harekete geçmelidir.

Hüseyin Ölmez

TÜKONFED Bankacılık Komisyonu Başkanı