Deprem hasarı sonrası nelere dikkat etmeliyiz?
06 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan merkezli 7,7 ve 7,6 büyüklüklerindeki 2 yıkıcı depremin meydana gelmiştir.
AFAD, Depremin daha 3. Gününde Maraş merkezli depremlerde 14 bin 351 kişinin hayatını kaybettiğini, 63 bin 790 kişinin yaralandığını, Şu an itibari ile yıkılan bina sayısı 6.444 olarak açıklandı.
Yıkımın hayatın akışına dönmeye başlanmasının ardından akla Sigorta konusu gelmeye başladı. Zorunlu Deprem Sigortaları, Konut Sigortaları, Araç İşyeri Sigortaları, Sağlık ve Hayat Sigortalarında oluşan hasar sonrası ne yapmak gerekiyor?
Öncelikle her türlü sigorta poliçesi hasarı ile ilgili poliçeyi yaptırmış olduğunuz Sigorta acenteleri öncelikli olarak size her konuda destek olacaktır. Bölgedeki acentelerimiz de oluşan depremden ciddi anlamda zarar görmüş ve etkilenmiş olmalarına rağmen görevleri gereği organize olup hasarla ilgili destekleri hızla vermeye başladılar.
ZORUNLU DEPREM SİGORTASI HASARLARI
Halk arasında kısa adıyla DASK olarak bilinen Zorunlu Deprem Sigortası sahiplerinin teminat kapsamındaki deprem ve deprem kaynaklı hasarların bildirimi için acente dışında Alo DASK 125 hattını arayabilirler aynı şekilde Doğal Afet Sigorta Kurumu web sayfası www.dask.gov.tr sayfasından da hasar ihbarında bulunabiliyorlar. Bir diğer yöntem de e-devlet üzerinden de hasar ihbarı yapılabilmektedir.
Sağlık hariç diğer tüm hasarlarda ilgili kişi kuruma hasar ihbarını yaptıktan sonra hasar dosyası açılıp hızla Eksper ataması yapılmaktadır. Eksper bilgileri sigortalımıza SMS yoluyla veya direk bildirilmektedir. Atanan eksperimiz sigortalı ile irtibat kurup hızla hasar ile ilgili randevu alıp gereken işlemleri başlamaktadır.
Sigortalığımızdan talep edilen evraklar tamamlandıktan sonra Exper hasar raporunu tamamlayıp ilgili sigorta şirketi veya kuruma iletip hasar ödeme süreci başlamaktadır.
Şunu belirtmek isterim ki bu tarz büyük ülkemizi ve vicdanları derinden sarsan deprem gibi hasarlarda tüm Sigorta Acenteleri, eksperler, sigorta şirketleri ilgili kurumlar Hasar ihbar süreçleri ile ilgili tüm kanallar bilgilendirilip hasar inceleme ve ödeme süreçlerinin sadeleştirip öncelikle ve hassasiyetle hızla işi çözmek adına, Depremzedelerin yaralarını sarmak için tüm gücüyle çalışmaya devam etmektedirler. Hatta birçok sigorta şirketi deprem bölgelerini önceliklendirip hızla tazminat ödemektedirler
Sağlık sigortalarında ise sağlık sigorta poliçesi olan yaralı vatandaşlarımız tedavi görmek için en yakın sağlık kuruluşuna gitmeleri durumunda sigorta şirketi ile veya acentesi ile irtibat kurarak Sağlık kuruluşunda yapılan masrafları poliçe dahilinde karşılanmaktadır. Anlaşmalı Sağlık kuruluşunda hiçbir ücret ödemeden tedavilerini görebildikleri gibi acil olarak kaldırdıkları kurumlarda tedavi masrafları ile ilgili para ödemek durumunda kalırlarsa doktor raporu ve fatura ile birlikte sigorta şirketlerine başvurduklarında hasarları karşılanmaktadır.
Zorunlu deprem sigortası dışında işyeri sigortalarında deprem hasarlarında yasal koasürans ve muafiyetler bulunmaktadır. Poliçede bu şartlar belirtilmekle birlikte genelde %20 koasürans ve %2 muafiyet şeklinde poliçeler yapılmaktadır
Maalesef hayatını kaybeden Vatandaşlarımızın yaptırmış oldukları sigorta ile ilgili mirasçılarının poliçelerden haberleri var ise aynı şekilde ihbarda bulunarak işlemleri başlatabilecekleri gibi poliçeye bilgileri yok ise e-devlet üzerinden sorgulama da yaparak veya Sigorta Şirketleri Birliği üzerinden sigorta poliçesi bilgilerine ulaşabilirler. Hayat sigortası Deprem teminatlı yapılmış ise vefat sakatlık tedavi masrafları teminat limitler kadar, vefat durumunda mirasçılar sakatlık durumunda sigortalının kendisi poliçede yazan limitleri alabilmektedirler.
Üzücü olan ülkemizdeki deprem gerçeğine rağmen sigortalı oranı ve bilinirliği düşüklüğü hala milletimize, hükümetimize, ekonomimize yük olmaya devam etmektedir.
Ülke genelinde Zorunlu deprem sigortası yaptırma oranı %55 civarında, maalesef %45 gibi yaklaşık 10 milyondan fazla konut sigortasızdır. Yoğun depremin yaşandığı bölgemizde il bazında Sigorta oranı konut sayısı sigortalı konut sayısı ile ilgili tablo aşağıda bilgilerinize sunulmuştur. Ortalama bu bölgedeki zorun deprem sigortası oranı %44 civarındadır. Konut sigortalarındaki durum daha da düşük %15-%25 aralığında, Kasko sigortaları yüzde 10-25 aralığında, iş yeri sigortaları ise %20 Ortalama bir oranda yapılmaktadır. Öncelikli tavsiyemiz zorunlu sigorta sayısının arttırılması, özellikle deprem bölgesi olan benzer depremleri yaşama riskinin kesin olduğu ülkemizde zorunlu deprem sigortası oranının %100’lere çıkartılması ile ilgili çalışmalara hızla başlanmalıdır. Zorunlu sigortalarla ilgili mutlaka ceza yaptırım olması şarttır.
Toplam oluşan hasar yaklaşık 108 milyar USD. Sigorta oranı düşük olması özellikle konut sigortası işyeri sigorta oranının düşük olması sebebi ile sigorta şirketleri payına düşen ödenen hasar 5 milyar USD olmuştur. Zorunlu cezai yaptırım olsa hatta devlet primin yarısını ödese devletin sırtından 50 Milyar USD yük kalkacaktı.
Çok yüksek primler söz konusu değildir. Örneğin İstanbul’da 100 metrekare bir dairenin zorunlu deprem sigortası primi Risk bölgesine göre 750 lira ile 1.500 lira arasında yıllık değişmektedir.
Bir diğer tarafımıza gelen insanların kafasını karıştıran bu kadar büyük çaplı bir hasar da, bu hasarın ödenip ödenemeyeceği sorusudur. Zorunlu Deprem Sigortası Doğal Afet Sigorta Kurumu tarafından önemli bir şekilde yönetilip neredeyse %100’ü yurt dışında reasüransı yapılmış yani yeniden sigortalanmıştır. Yapılan hasar tespiti sonrası oluşan hasar tutarının büyüklüğü ne kadar olursa olsun hiç etkilenmeden hızla tüm hasar ödenebilecektir. Diğer birçok iş yeri konut kasko sigortalarında ise çoğunlukla reasürans yapılıp risk hesaplaması ve primleri buna göre belirlenip çok hızla hasar ödenebilmektedir.
Turusan BAĞCI
TÜKONFED Sigorta Komisyonu Başkanı
DEPREMDEN ETKİLENEN 10 İLİN ZORUNLU DEPREM SİGORTASI VERİLERİ
| İLLER | KONUT SAYISI | SİGORTALI KONUT SAYISI | SİGORTALILIK ORANI (%) | PRİM |
| BİNGÖL | 39.000 | 25.916 | 66,50 | 11.787.164 |
| GAZİANTEP | 339.000 | 218.791 | 64,50 | 25.118.232 |
| KAHRAMANMARAŞ | 210.000 | 112.841 | 53,70 | 22.450.332 |
| ŞANLIURFA | 198.000 | 104.646 | 52,90 | 8.300.350 |
| MALATYA | 188.000 | 98.102 | 52,20 | 27.706.994 |
| ADANA | 479.000 | 221.596 | 46,30 | 31.790.737 |
| OSMANİYE | 101.000 | 43.130 | 42,70 | 9.514.458 |
| HATAY | 315.000 | 126.280 | 40,10 | 33.450.060 |
| BİTLİS | 41.000 | 16.405 | 40,00 | 4.735.551 |
| DİYARBAKIR | 231.000 | 78.729 | 34,10 | 11.038.370 |
