DERNEK YÖNETİCİLERİNİN BORÇLANMALARDAN SORUMLULUĞU
T.C İçişleri Bakanlığı Dernekler Daire Başkanlığının internet sayfasındaki son verilere göre Türkiye de faal dernek sayısı 113134.
Sivil toplumun güçlü olması STK (Dernek, Vakıf, Federasyon) sayısının çokluğu ile doğru orantılı. Bu nedenle Türkiye’de sivil toplumun gelişmesinde STK kurucu ve yöneticilerinin çalışmaları oldukça önemli ve değerli.
Şunu memnuniyetle belirtmeden de geçmek istemiyorum. Artık dernek kuruluşları, genel kurul ve işlemleri oldukça basit ve süratli bir şekilde yapılabilmektedir. E devlet uygulamalarının bir tezahürünü de dernek faaliyetlerinde de görmekteyiz.
Bugüne kadar pek bilinmeyen ve çoğu STK yöneticisinin dahi bilmediğine inandığım bir konuyu irdelemekte fayda var.
Dernekler, Türk Medeni Kanunu ve Dernekler Kanunu’nun amir hükümleri dairesinde kurulur. Dernek Tüzüklerinde; 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunun 58. Maddesinin 2. fıkrası gereğince “derneğin gelir kaynaklarının” ve 5253 sayılı Dernekler Kanununun 4. maddesi ı fıkrası gereğince de “derneğin borçlanma usullerinin” açıkça izahı zorunlu tutulmuştur.
Dernekler faaliyette bulunurken gelir kaynaklarına sahip olması gerekir. Dernekler bu borçlarını usulüne göre alıyorlar mı? Ve bu dernek borçlarının tasfiyesinde sorumluluk kimde olacaktır?
İşte bunun için yapılması gereken borcun sebebini yani kaynağını iyi tespit etmek gerekir. Buna göre dernek yöneticilerinin sorumlulukları belirlenmektedir. Dernekler faaliyetleri esnasında borç almasalar bile yasal yükümlülükler ve cezalar nedeni ile borç yükümlülüğü altına girebilmektedirler.
Dernek tüzüğünde borçlanmaya ilişkin olarak kurallar konulmuşsa ve dernek yönetim organları tüzükte borçlanmaya yetkili kılınmışsa dernek, tüzük hükümleri dairesinde borçlanma yoluna gidebilecektir.
Derneğin zorunlu organları, genel kurul, yönetim kurulu ve denetim kuruludur.
Derneğin borçlanmasına ilişkin kararları almaya ve/veya değiştirmeye ilişkin en geniş yetkide Dernek Genel Kurulundadır. Ancak uygulamada Dernek Genel Kurullarının sürekli toplanması ve karar alması imkânsız olduğundan, dernek tüzel kişiliğinin temsili ve faaliyetlerinin yürütülmesi Dernek Yönetim Kurulları aracılığı ile yerine getirilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 85. Maddesi amir hükmüne göre; Dernek Yönetim kurulu, derneğin yürütme ve temsil organıdır. Yönetim Kurulu bu görevini kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmek zorundadır. Yönetim Kurulu ancak dernek tüzüğünün kendisine verdiği yetki ve salahiyetler çerçevesinde borçlanabilir. Yönetim Kurullarının, dernek tüzüğünün kendilerine verdiği yetki ve sorumluluk sınırlarını aşarak yaptıkları borçlanmalardan, borcun aşkın miktarı ve ferilerinden o esnada görevde bulunan dernek yönetim kurulunun asil üyeleri, müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.
Dernek tüzel kişiliği; alınan borcun tüzüğe uygun yol ve yöntemlerle alınıp alınmadığına bakılmaksızın, derneğe verilen borca ve/veya teslim edilen mal veya hizmete ilişkin yasal evrakları ibraz edilip teslimi ispat edilen bütün borçlardan, sorumludur ve ödemekle mükelleftir.
Şayet alınan borç dernek tüzüğüne aykırı bir yolla temin edilmiş veya dernek amaçlarına aykırı bir şekilde harcanmış ise tespit edilen usulsüz borçlanmalar ve bu borçlanmalardan kaynaklanan dernek zarar ve ziyanını, borçlanma eylem ve işlemini fiilen gerçekleştiren Dernek Yönetim Kurulu asil üyelerine rücu edecektir.
Dernek Yönetim Kurulu üyelerince tüzüğe uygun veya aykırı olarak alınan tüm borçlarda öncelikli muhatap Dernek Tüzel kişiliğidir. Dernek Tüzel kişiliğine ait malvarlığının dernek borçlarını karşılayamaması durumunda ise borçlara ilişkin husumetler derneğin kanuni temsilcileri olan Dernek Yönetim Kurullarına yöneltilir ve derneğin kendiliğinden sona ermesi süreci başlatılır. Derneğin malvarlığı ile borcun ödenemeyeceğinin tespiti ve bu tespit akabinde derneğin kendiliğinden sona erdiğinin Sulh Hukuk Hâkimliğince tescil edilmesi neticesinde; alacaklı kişiler alacaklarına ilişkin her türlü husumeti, alacağa ilişkin borç alma işlemini tesis eden Yönetim Kurulu üyelerine yöneltirler.
Söz konusu tahsil olunamayan borçtan, borcun alındığı dönemde görevde olmamakla beraber borca esas ayni veya nakdi kıymetlerin kısmi veya vadeli teslimlerinin herhangi bir safhasında görevde olan Yönetim Kurulu üyeleri de borçlulara karşı sorumlu olacaktır.
KAYNAK: GÜLLÜ HUKUK OFİSİ – https://avibrahimgullu.com/dernek-yoneticilerinin-borclanmalardan-sorumlulugu/
Bir yanıt bırakın