İnternet E-Ticaret Alışverişlerinde Tüketici Dikkatli Olmalı
İnternetten alışverişlerde dolandırıcılığın çok çeşitli türlerinin olduğundan tüketicinin mağduriyetleri de çeşitlenmiştir. İnternet üzerinden alışverişlerde dolandırıcılık şikâyetlerinde de artış yaşanmaktadır. Bu şikâyetlerin başında kimlik ve kart bilgilerinin çalınması ile sipariş verilen ürün yerine, alakasız ürünlerin gönderilmesi gelmektedir. İnternet üzerinden tüketicinin mağduriyetine neden olan dolandırıcılık işlemlerinde esas olan kart ve kimlik bilgilerini ele geçirmek olduğundan doğru alışveriş yapmak son derece önemli ve dikkat edilmesi gereken husustur.
Bunun içinde tüketiciye cezbedecek yöntemler kullanılmaktadır. Piyasa değeri 2 bin lira olan bir telefonun 300-400 liraya satılması, tanınmış bir firmaya ait parfümün değerinin altında satışa sunulması veya ürünlerin isimlerinde harf değişikliği yapılması gibi yöntemlerle siparişler alınmakta, tüketici ürünü aldığında ise hayal kırıklığı yaşamaktadır. Bu tür firmalar hakkında Türkiye’nin genel tüketici profilinde hak arama eksikliği ve kaderine razı olma düşüncesi nedeniyle bu tür dolandırıcılık işlemleri artarak devam etmekte, yapanın yanına kar kalmaktadır. Tüketicinin şikâyet etmesi halinde ilgililer hakkında Türk Ceza Kanunu, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun hükümleri uyarınca soruşturma yapılmaktadır. Bu nedenle mağdur tüketici mutlaka şikâyetini yapmalıdır.
Özel günlerde ve indirim günlerinin kampanyaların yapıldığı Black Friday, 11.11 Bekarlar Günü, Cyber Monday (Siber Pazartesi) gibi global özel indirim günlerinde online alışverişte rekorlar kırılmaktadır. Tüm dünyada alışveriş çılgınlığının yaşandığı bu kampanyalar da Türkiye tüketicisinde de karşılık bulmaktadır. 2017’de online satışların % 500 arttığı indirim günleri yaşanmıştır.
Çok büyük kolaylıklar sağlayan internet alışverişleri, tüketicinin dikkatli olması halinde kaliteli-ucuz ürün ve hizmet alma imkanı sağlamaktadır. Sektördeki firmalar arasındaki rekabet de tüketiciye yeni fırsatlar sağlamaktadır. Tüm bu hususlar göz önüne alındığında e ticaret tüketicinin vazgeçilmezi olma yolunda hızla ilerlemektedir.
Türkiye’de yaklaşık 48 milyon internet kullanıcısı olduğu ve bu kullanıcıların yüzde 87’sini oluşturan 41,5 milyonu interneti istisnasız her gün kullandığı, Türkiye’nin yalnızca 1 aylık e-ticaret kullanıcı etkinliklerine bakıldığında internet kullanıcılarının yüzde 52’sinin satın almak üzere online ürün veya hizmet aradığını, bir online perakende mağazasını ziyaret ettiğini, yüzde 43’ünün de bu satın almayı yaptığı, 29,92 milyon kişinin e-ticaret sitelerinden online alışveriş yaptığını, 30,8 milyar TL’lik Türkiye e-ticaret hacmi içerisinde kişi başı yıllık 1.029 TL harcama yapıldığını verileri göz önüne alındığında tüketicinin büyük risk ve imkanlarla karşı karşıya olduğu ortadır.
İnternetten alışveriş yaparken dikkat edilmesi gereken hususların başlıcaları şunlardır:
- Alışveriş yapmayı düşündüğünüz mağazayı öncelikle Google’dan araştırın. Bir mağaza son dönemde çok şikâyet aldıysa karşılaşacağınız riskler de artabilir.
- Fiyat karşılaştırma siteleri güvenilir alışveriş yapmanın en uygun araçlarıdır. Fiyat karşılaştırma sitelerinden sadece bir ürünün en ucuz fiyata nerede satıldığını öğrenmez, aynı zamanda tüketicilerin mağazalar hakkında yaptığı yorumlara da ulaşabilirsiniz. Kullanıcı yorumları, özellikle kurumsal e-ticaret sitelerinin müşteri ilişkilerine hangi düzeyde önem verdiğini gösteren önemli ipuçları taşır.
- Eğer bir mağazadan ilk defa alışveriş yapacaksanız öncelikle sitelerinde bulunan iletişim ve adres linklerinden bu bilgileri inceleyin. Muhatap olacağınız şirketin gerçek bir adresi ve telefon numarası bulunup bulunmadığını kontrol edin. Adres ve telefon numarasını sitesinde paylaşmayan internet sitelerinden bir adım uzak durabilirsiniz.
Belirtilen numarayı aradığınızda telefonu açan kişinin o internet sitesinin ismini kullanması çok önemli. Ürünü satın almak istediğinizi, stoklarında olup olmadığını ya da kargoya ne zaman verecekleri gibi basit sorular sormak işinizi kolaylaştırır. Konuştuğunuz kişinin ismini de mutlaka sorun ve not edin.
Kurumsal e-ticaret sitelerinin telefonları açık ve ulaşılabilir olmalıdır. Tabii ki bazı yoğun dönemleri de göz önünde bulundurun. Yoğunluktan kaynaklanan bir aksaklık varsa, ciddi bir firma size mutlaka geri dönüş yapacaktır.
- Kapıda ödeme yöntemi son dönemde çok kullanılıyor; ancak bir internet sitesinde sadece kapıda ödeme seçeneği varsa o sitenin sahte ürün satma veya sizi kandırma olasılığı çok yüksektir. Bu tip siteler özellikle son dönemlerde spor ayakkabı ve cep telefonu gibi ürünlere odaklanıyor. Bu firmalar bankalardan Sanal POS hizmeti alamadıkları için kapıda ödeme seçeneğini tercih ederler. Dolandırıcı siteler POS hizmeti sunuyor olsalar dahi, bankalar bir süre parayı tuttuğu ve herhangi bir şikâyet durumunda ödemeyi (charge back) iade ettikleri için amaçlarına ulaşamazlar. Kısacası, size sadece kapıda ödeme seçeneği sunan siteler hakkında temkinli davranmalısınız.
Ayrıca, Sanal POS, bir para tahsil aracı olduğu için bankalar için çok önemlidir. Bankalar nasıl kredi veya kredi kartı verirken hem firmaları hem de bireysel müşterileri inceliyorsa, bir internet sitesine Sanal POS verirken de ince eleyip sık dokurlar. Yani her internet sitesi Sanal POS kullanım hakkı alamaz.
- Bir ürünün piyasa fiyatının çok altında bedeller ile satılması sizi mutlaka şüphelendirmeli. Örneğin 3000 TL’lik bir cep telefonunu 200 TL’ye ya da 400 TL’lik bir ayakkabıyı 49,90 TL’ye satabileceklerine inanmanız hatalı olur.
- Bir ürünü satın almaya karar vermeden önce mutlaka satın alma yapacağınız sitenin sosyal medya hesaplarını, yani Facebook, Twitter ve Instagram hesaplarını kontrol edin. Hem son dönemde aldığı herhangi bir şikayet vs. varsa onu görürsünüz, hem de en son paylaşımını ne zaman yaptığını kontrol etmiş olursunuz. Belki bir indirim kuponu bile bulabilirsiniz.
- Ödemenizi kredi kartı ile yapacaksanız 3D Secure yöntemini kullanmanız yararlı olur. Bu şekilde kredi kartınızın istenmeyen bir şekilde kullanılmasını engellemiş olursunuz. Bu işlem kartınızdan para çekilmeden önce cep telefonunuza tekil bir onay şifresi yollanmasını sağlar. Bu şifreyi ödeme ekranında doğrulamazsanız alışveriş tamamlanmaz.
- Ödeme ekranında http:// yerine https:// yazmasına ve alışveriş yaptığınız sitenin SSL sertifikası olup olmadığına mutlaka dikkat edin. Bu sertifika, kredi kartı bilgilerinizin şifrelenmesini ve başkaları tarafından kopyalanmasını engeller. Yani alışveriş yaptığınız internet sitesi kesinlikle kartınızın tüm bilgilerini göremez.
- İyi bir internet kullanıcısı iseniz limiti çok yüksek olan bir kartınızı kullanmak yerine internet bankacılığını kullanarak bir sanal kart oluşturmanızı tavsiye ederiz. Limiti siz belirlediğiniz için riskinizi azaltmış olursunuz.
- Kredi kartı kopyalanması artık bir restoranda ödeme yaparken bile gerçekleştirilebiliyor. Bu nedenle, kartınızı fiziki olarak kullanırken mutlaka gözünüzün önünde bulundurun. Örneğin, bir restoranda iseniz POS makinesini masanıza isteyin ve ödemesini bizzat yapın.
- Başta BKM Ekspres olmak üzere birçok ödeme sistemleri var. Bu sistemlerde kredi kartınızı tanımlayarak kredi kartınız ve e-ticaret sitesi ile aranıza bir kademe daha güvenlik duvarı koymuş olursunuz.
- Alışveriş yaptığınız bilgisayarın ortak bir cihaz olmamasına dikkat edin. Güvenlik şifresi olmayan bir internet bağlantısından, internet cafe ve toplu taşıma araçları gibi alanlarda alışveriş yapmamaya özen gösterin.
- Alışverişinizden sonra ekranınıza ve e-posta adresinize gelecek olan sipariş numarasını mutlaka kaydedin. Herhangi bir sorun yaşamanız durumunda bu numara ile çok daha hızlı işlem yapabilirsiniz. Ayrıca sipariş takibinizi, satın aldığınız ürünün kargodaki durumunu da bu numara ile takip edebilirsiniz.
KAYNAK: GÜLLÜ HUKUK OFİSİ – https://avibrahimgullu.com/internet-e-ticaret-alisverislerinde-tuketici-dikkatli-olmali/
Bir yanıt bırakın