Kredi kart aidatı alınabilir mi? Yasal mı?
Günümüzde neredeyse herkes kredi kartı kullanıyor. Nakit ihtiyacını ortadan kaldırmasıyla ön plana çıkan kredi kartları, taksit olanağı, indirim ve para puan avantajı da sağlıyor.
Bankalararası Kart Merkezi (BKM) 2024 yılının Haziran ayı verilerine göre Haziran itibarıyla Türkiye’de kredi kartı sayısı 124,1 milyon adede ulaşmış durumda.
Her yıl en az 62,5 Milyar lira
Bankaların tüketicilerden almış oldukları kart aidat miktarı ise ortalaması 500,00 TL’nin üzerinde. Bu da demektir ki yaklaşık her sene tüketicinin cebinden ortalama 62,5 milyar lira alınmakta.
Kart aidatı soygunu kural tanımıyor. Çünkü bankaların kart aidatı alması yasal değil. Bankaların kart aidatını tüketiciye yansıtabilmesi için bir takım şartları yerine getirmiş ve bunu getirdiğini ispat etmiş olması gerekir. Bunlar;
1-Bankalar Tüketiciye aidatsız kart sunmak zorunda ve tüketiciye sunduklarını ispat yükümlülüğü bankada.
6502 sayılı Tüketici Kanunun 31 nci maddesinin 3 fıkrasında;
6502/31- (3) Kart çıkaran kuruluşlar, tüketicilere yıllık üyelik aidatı ve benzeri isim altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır.
2-Kart aidatı için ‘müzakere’ şartı
Emsal mahkeme kararlarının gerekçelerinde belirtildiği üzere banka tüketiciyle müzakere etmeden kart aidatı alamayacak. Mahkeme tüketiciyle müzakere edildiği ispatlanmadan kart üyelik ücreti alınmasının haksız şart olacağına hukuku bilen ve uygulayan tüketici mahkemeleri karar vermekte.
Bankaların kart ücreti için dayanak gösterdiği BDDK düzenlemesinin tüketici mahkemelerini bağlamayacağını, Yargıtay kararı uyarınca sadece zorunlu masrafların tüketiciden istenebileceğini, ancak kart üyelik ücretinin zorunlu masraf olmadığını, tüketiciden alınabilecek ücretlerin kanunun ruhuna aykırı olamayacağı mahkemenin gerekçeleri arasında yer almaktadır.
Sonuç itibariyle; Banka tüketiciye aidatsız kart sunduğunu, üyelik aidatı konusunda tüketici ile müzakere ederek kart aidatının ödenmesi ve miktarı konusunda mutabakat sağladığını ispatlayamadığı takdirde, tüketici kesilen aidatları geri alabilecektir.
BDDK yönetmeliğinde yer alan kredi kartı aidatı alınabileceğine dair düzenleme birçok hakem heyeti tarafından yanlış olarak değerlendirilerek ve bu gerekçe göstererek tüketicinin talebini red edilmektedir. Emsal mahkeme kararlarına göre tüketiciler açısından bu düzenleme bağlayıcı değil.
Tüketici ne yapmalı?
Tüketiciler emsal mahkeme kararlarını ve yukarıdaki gerekçe ve kanun maddelerini belirterek miktar itibariyle Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurup paralarını geri istemelidir. Ayrıca tüketici, ücretli kartı kullanmaya devam etmek istemiyorsa ilgili kartı iptal edip, bankadan ücretsiz bir kredi kartı talep edebilir. Bankalar, tüketiciye ücretsiz kredi kartı sunmak zorunda.
Av. İbrahim Güllü
TÜKONFED (Tüketici Konfederasyonu) Başkan Vekili
TBM (Tüketici Başvuru Merkezi) Başkanı