BANKALARIN ALDIĞI FAİZ DIŞI ÜCRET VE KOMİSYONLAR
Bankalar tüketicilerden alacakları, faiz dışı ücret ve komisyonlarda TCMB’nin yayınladığı “Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğlere” uymak zorundadır.
Ancak, uygulamada Bankalar çeşitli nedenlerle, tüketicilerden bu tebliğlerin dışında, ücret ve komisyon almaktadırlar. Bunun en önemli nedeni, krediye ulaşmanın zor olması nedeniyle, tüketicinin bankanın dayattığı ücret ve komisyonları kabul etmek zorunda kalmasıdır.
A-TÜKETİCİ KREDİLERİNDEN ALINABİLECEK ÜCRETLER
TCMB’nin yürürlükteki tebliğine göre; Bankalar, Tüketici kredilerinde;
a) Kredi Tahsis Ücreti
Bankalar, tüketici kredilerinde, kredi miktarının Binde 5’ini geçmemek koşuluyla, kredi tahsis ücreti alabilirler.
b) Ekspertiz Ücreti
Bankaların, kredinin teminatı olarak alacağı taşınır ve taşınmazların değerlerinin saptanması amacıyla; yetkili eksperlere yaptıracakları, düzenletecekleri değerlendirme raporları karşılığında fatura karşılığında ödediği parayı, aynen tüketici yansıtma olanağı vardır.
Ancak uygulamada, özellikle konut kredilerinde, Bankalar ekspertiz firmalarına ödedikleri ücretin çok fazlasını, tahsil etmektedirler, buna kılıf olarak, birden fazla taşınmaz ekspertizi için tek fatura almaktadır. Bu faturalar genellikle, “….. adet ekspertiz işlemi” açıklamasıyla düzenlenmektedir. Bu haliyle bu faturalara itiraz edilebilir, çünkü bir otel ile bir konut ekspertizi aynı ücret değildir. Ayrıca bu şekilde düzenlenmiş bir fatura VUK’na da aykırıdır.
Fazla tahsil edilen ekspertiz rapor ücretlerinin, bankalardan talep edilmesi için, bankaya yazılı talepte bulunup, ilgili faturanın istenmesi, banka fazlayı iade etmezse, Tüketici Hakem Heyeti veya Bankalar Birliği Bireysel Müşteri Hakem Heyetine başvurulması gerekmektedir.
c) Taşınır ve Taşınmaz Rehin Ücreti
Bankalar; ekspertizini yaptırdığı taşınır ve taşınmazların rehin tescillerini yaptırmak için kendi yetkili personeli dışında, bazı hukuk bürolarını görevlendirmektedir. Bu hukuk bürolarına ödedikleri ücreti aynen tüketiciden tahsil edebilirler.
d) Kredi Bağlantılı Sigorta Ücreti
1.Nisan 2022 tarih ve 31796 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan; Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun ile Kat Mülkiyeti Kanununda Değişiklik yapan Kanun ve 23.0.2022 tarih 31962 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan, “Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik sonrasında, Tüketici kredisi uygulamalarına; “Kredi Bağlantılı Sigorta” kavramını eklemiştir.
Buna göre; Banka Yönetmelik ekinde yer alan “Tüketici Kredisi Tercih Formunu” tüketiciye, sigorta isteyip istemediğini sorarak, sigortalı ve sigortasız tercihini sorup, tüketicinin tercihini imzasıyla tespit edip, bu belgeyi saklaması ve bir nüshasını tüketiciye verme zorunluluğu getirmektedir.
Aynı yönetmelik gereği, Kredi bağlantılı sigorta konusunda somut bir belirtme (Yaşam Sigortası, DASK, Konut sigortası, kaza sigortası vb gibi) yoktur. Sadece; yönetmelikte; “Kredi Bağlantılı Sigortanın, kredi konusu ile uyumlu olması zorunludur” hükmü getirmiştir.
Uygulamada ise Bankalar, krediye ulaşmanın zorluğunu da kullanarak; sigorta yapılmasını şart koşmakta ve aklına gelen her türlü sigortada, Dain-i Mürtehini olarak (İlk yararlanıcı) hakkını alarak “Kredi Bağlantılı Sigorta” olduğunu iddia etmekte ve sigorta işlemi yapmaktadır.
Yargıtay pek çok kararlarında, Yaşam Sigortası ve konut kredilerinde DASK’ı “Kredi teminatı” olarak kabul etmektedir.
Bu iki sigortanın haricindeki sigortalarda, belirsizlik söz konusudur. Bu kararı yargı verecektir.
Tüketici, aynı koşulları taşıyan bir sigortayı başka bir Sigorta şirketinden temin edebilirse, Banka kendi yaptığı sigortayı iptal edip, bu sigortayı kabul etmek zorundadır.
Tüketici kendisine dayatılan sigortaları kabul etmemesi durumunda, poliçenin düzenlendiği tarihten sonra 15 gün içinde yazılı müracaatla sigortanın iptalini talep edebilir. Ret edilmesi durumunda, THH’ne veya Sigorta Tahkim Komisyonuna başvurabilir.
B–KREDİ KARTI YILLIK ÜYELİK ÜCRETİ
TCMB tarafından düzenlenen Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ‘e göre kredi kartına ilişkin imzaladığınız sözleşmede yıllık üyelik ücreti alınabileceğinin belirtilmesi kaydıyla kredi kartı yıllık üyelik ücreti alabilirler. Bu husus, Bankalarca basılı olarak hazır olan sözleşmelerde yazılıdır, maalesef istisnası yoktur. Bu ücret ayrıca ek kredi kartlarından da alınabilir.
Ayrıca, 6502 Sayılı Tüketicin Korunması Hakkındaki Kanun hükümlerine göre; Bankalar, müşterilere yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorundadır. Vatandaşlar tarafından yapılan ücretsiz kredi kartı başvurularının bankalarca reddedilmesi hâlinde, bu başvuruya istinaden yıllık üyelik ücreti olan kredi kartı verilemez. Ücretsiz kredi kartı teklif edilmeden tahsil edilen kredi kartı ücreti, Bankadan talep edilebilir; ret ederse; Tüketici Hakem Heyeti veya Bankalar Birliği Bireysel Müşteri Hakem Heyetine başvurulması gerekmektedir
Öte yandan pek çok banka, Banka- müşteri ilişkileri çerçevesi içerisinde bu soruna çözüm bulmaktadır.
Bir yanıt bırakın